Partnerstvo privrede i lokalne zajednice je preduslov dugoročnog uspjeha u stvaranju povoljnog poslovnog ambijenta. Privrednici zemalja Zapadnog Balkana imaju iste probleme i moraju zajednički tražiti rješenja, ocijenio je u intervjuu Glasniku predsjednik Udruženja privrednika “Biznis centar“ Jelah-Tešanj Senad Brka.
Ovo udruženje je u junu uspješno organizovalo 15. Međunarodni sajam privrede u Tešnju, koji je okupio više od 300 izlagača iz BiH, regiona i svijeta. Tokom trajanja sajma Brka je bio jedan od domaćina delegaciji privrednika i predstavnika javne uprave iz Crne Gore, koju je predvodio predsjednik Privredne komore Vlastimir Golubović.
Glasnik: Crnogorska delegacija se vratila puna pozitivnih impresija sa 15. Međunarodnog sajma privrede u Tešnju. Sve čestitke za besprekornu organizaciju najznačajnijeg poslovnog događaja u BiH. Ipak, prije nego što fokus intervjua stavimo na sajam, najprije bismo Vas zamolili da čitaocima Glasnika predstavite Vaše udruženje, njegov razvojni put od 2002. godine do danas, razloge osnivanja, misiju i ciljeve.
S. Brka: Udruženje privrednika “Biznis Centar“ Jelah-Tešanj osnovano je u aprilu 2002. godine kao logičan nasljednik nekih ranijih asocijacija i zadruga, a na inicijativu poslovnih subjekata iz realnog sektora sa sjedištem na području opštine. Intenzivniji rast, značaj i ulogu udruženje preuzima sredinom 2014. godine kada njegov Upravni odbor donosi odluku koja je rezultirala povećanjem broja članova sa tadasnjih 90 članica na sadašnjih 225. Do kraja ove godine Biznis centar bi trebalo da ima 300 članica, a valja napomenuti da nije riječ samo o firmama sa teritorije Tešnja , nego i iz okolnih opština.
Pravni oblik je udruženje građana kojim upravlja Upravni odbor kroz predsjednika Udruženja i dva podpredsjednika. Upravni odbor, koji broji trinaest članova, direktno je odgovoran Skupštini udruženja koju čine po dva predstavnika iz svakog od 16 granskih sektora. Temeljni akt je Statut udruženja. UP “Biznis Centar“ Jelah- -Tešanj aktivnosti temelji na politikama razvoja privrednih subjekata opštine Tešanj kao i susjednih, te cijele BiH, a svoj program rada je izradilo u skladu s njihovim potrebama.
Vizija udruženja je da zadrži status jednog od vodećih u svom domenu u BiH, kao sistem nezavisan od političke situacije, pojedinaca i trenutnog kretanja u okruženju, nastavi da se razvija i specijalizuje tematske cjeline kako bi se racionalno koristili i unaprijedili resursi u opštini Tešanj, njenom okruženju i Bosni i Hercegovini.
Misija djelovanja udruženja jeste da osigura održivo povećanja životnog standarda za sve građane Tešnja, susjednih opština i cijele države, aktivno djeluje na podsticanju i privlačenju investicija, te da kroz saradnju s drugim subjektima u zemlji održava i stalno unapređuje već stvorenu plodnu preduzetničku klimu.
Državni, regionalni i lokalni razvoj i zaštita okoline, privlačenje stranih i domaćih ulagača, podrška zanatstvu, malom i srednjem preduzetništvu, povezivanje projektnih partnera, stvaranje pozitivne klime za ulaganje i podrška osnivanju novih i održavanju, unapređenju i proširenju postojećih industrijskih zona, jačanje veza privrede i javne uprave sa naučno-istraživačkom djelatnošću, stručno obrazovanje i cijeloživotno učenje, stavaranje preduslova za ostanak mladih u BiH i drugo, ciljevi su našeg djelovanja. Biznis centar je jedino nevladino udruženje u državi koje je nosilac ISO standarda 9001-2015.
Udruženje baštini društvenu odgovornost – pomaže rad i unapređenje lokalne zajednice, javnih preduzeća i ustanova, sportskih i drugih udruzenja. Na primjer, pomogli smo stanovništvu opštine Maglaj i Doboj za vrijeme katastrofalnih poplava u maju 2014. godine iznosom od oko 35.000 eura, 2017. godine kupili CT aparat, za Opštu bolnicu Tešanj vrijedan oko 140.000 eura. U maju 2019. smo Opštoj bolnici i Domu zdravlja Tešanj pomogli da nabave dva najsavremenije opremljena vozila hitne pomoći vrijednost u vridjednosti oko 100.000 eura, što je donacija naše članice Hifa doo i UP Biznis centar Jelah-Tešanj. Da nismo usamljeni u ovim i ovakvim akcijama pokazuje primjer banjalučke osiguravajuće kuće Aura koja je donirala polise osiguranja za ova vozila, a firma Euromodus Banjaluka je dala dvije godine besplatnog održavanja vozila.
Glasnik: Prilikom posjete Tešnju uvjerili smo se da je riječ o opštini koja je u priču o uspjehu utkala znanje, viziju i hrabrost privrednika. Kako biste kolegi biznismenu iz inostranstva predstavili Tešanj i razloge zašto bi bilo dobro da pokrene posao u ovoj opštini? U kojoj mjeri povezanost privrednika sa ovog područja, kroz rad Biznis centra, doprinosi odličnim rezultatima lokalne ekonomije? (u odgovoru na ovo pitanje molimo Vas da navedete i osnovne ekonomske pokazatelje Tešnja)
S. Brka: Snaga Udruženja se ne mjeri brojem članica i njihovim bruto bilansima, nego njihovim realanim mogućnostima da u datom momentu reaguje kada su interesi privrede i njenih članica u pitanju. Mi poštujemo institucije složenog BH sistema, razvijamo iste, ali istovremeno djelujemo proaktivno kada procjenimo da se pojedini procesi usporavaju ili otežavaju. Uticaj Udruženja se ostvaruje i preko pažljivo odabranih partnera a to su: P/G komora Federacije BiH, Federalno Udruzenje poslodavaca,Ekonomski fakultet u Sarajevu-kada je u pitanju edukacija i naravno naša lokalna zajednica opština Tešanj. Opština kroz koju se ne prolazi nego se mora namjenski doći, leži na relativno maloj površini od 162 km2 i broji oko 43.900 stanovnika. Mala površina i mali broj stanovnika ne porazumijeva da u njoj ne može djelovati preko 2400 privrednih subjekata, da ima izvoz na godišnjem nivou od oko 200 miliona eura, i to u preko 67 zemalja cijelog svijeta koji čak doseže do Južne Koreje. Saradnja privrede i lokalne zajednice se ne odvija od slučaja do slučaja, nego ona ima kontinuitet i institucionalno djelovanje. Sarađujemo prilikom donošenja strateških dokumenata razvoja opštine, izrade prostorno planske dokumentacije, kapitalnih ulaganja, u radu Savjeta za lokalni ekonomski razvoj (predsjednik udruženja je potpredsjednik SLER-a), članovi smo Savjeta za obrazovanje, dio smo komisija za Izbor poslovne ideje mladih, razgovaramo o donošenju raznih drugih zakona i pravilnika koji su u nadležnosti opštine, aktivno učestvujemo i podržavamo kompletan društveni život u našoj opštini. Bili smo partner opštinama Tešanj, Žepče i Teslić u BEAR projektu, koji je finansirala Evropska komisija kao podršku izvozno orjentisanim firmama. Mi nemamo problem da i kod čisto privrednih dešavanja uključujemo i lokalnu zajednicu, kao što je iznikla i ova ideja o bratimljenju opštine Bar i opštine Tešanj.
Naša lokalna zajednica nam daje bezrezervnu podršku i u organizaciji Sajma privrede, zasigurno najvećeg društvenog događaja u našoj opštini i šire, a u tome su nam naš Načelnik Suad Huskić i Opština Tešanj najpouzdaniji partner. Naravno da partnerstvo podrazumijeva zajednički rad, odricanja, iste cijeve i obavezno zadovoljstvo oba partnera – to je jedini način i preduslov dugoročnog uspjeha u stvaranju povoljnog poslovnog ambijenta.
Glasnik: Otkud potreba da Biznis centar utemelji Međunarodni sajam u Tešnju? Kakvi su bili uslovi za realizaciju ovakve ideje prije 15 godina, u odnosu na današnje?
S. Brka: Sigurno da se ideje koje su utemeljene prije 15 godina, kada je u pitanju sajam privrede, umnogome razlikuju od današnjih, ali su one istinske začetnice ovoga što se danas dešava. Naime, prije petnaest godina išlo se isključivo sa idejom da se prezentira lokalna tešanjska privreda i njena dostignuća. Naša manifestacija je rasla i razvijla se, evoluirala, prije četiri godine dobila karakter međunarodnog sajma (izlagalo je 10 zemalja) i sada predstavlja poslovni događaj broj jedan u BiH, ali tu nećemo stati. Kao ilustraciju rečenog, podvlačim da smo odmah po završetku ovogodišnjeg sajma (zatvoren je 16.juna) nastavili intenzivan rad koji je rezultirao time da već imamo pripremljen set mjera i aktivnosti kada je u pitanju organizacija 16. sajma privrede kako bismo već dostignuti, veoma visoki, kvalitet usluge, izlagača, sadržaja i prostora podigli na još veći nivo.
Glasnik: Sajam u Tešnju je ove godine okupio više od 300 izlagača iz BiH, regiona i svijeta, a njegov državno-privredni značaj potvrdilo je i prisustvo visokih zvaničnika na otvaranju. Sada kada su se slegli utisci, molimo Vas za rezime ove manifestacije, odnosno ocjenu konkretnih rezultata koji su njome postignuti.
S. Brka: Iskreno, utisci se još nijesu slegli i sada prikupljamo podatke kada je u pitanju 15. Međunarodni sajam privrede. Urađena je i anketa koju ćemo analizirati. Ono što želimo istaći je pun pogodak kada je u pitanju naš zaokret ka regionalnim privrednim pitanjima i saradnji zemalja Zapadnog Balkana. Vi ste bili svjedoci prisustva najviših nivoa bosanskohercegovačke državne, federalne i kantonalne vlasti (premijera Zvizdića, Novalića i Ganića), potpredsjednika vlade Srbije Rasima Ljajića, ambasadora Sjeverne Makedonije Ekrema Ebibija, ambasadora Crne Gore Milana Lakića, izaslanika premijera Sjeverne Makedonije Zaeva, ministra Zorana Šapurevića sa delegacijom Vlade, predsjednika Privredne komore Crne Gore Vlastimira Golubovića, Izaslanika uvažene ministarke ekonomije Crne Gore, Radosava Babića, direktora Elektroprivrede BiH Bajazita Jašarevića, brojnih predstavnika javnog i političkog života, bankarskog sektora, obrazovnih institucija, te rekordnog prisustva medija (33 medijske kuće su pratile ovaj sajam). Na sajmu su izlagale vrlo kvalitetne firme iz gotovo svih značajnih sektora privrede, a potrudlili smo se da i konferencijski dio ne protekne nezapaženo, pa smo pažljivo izabrali teme koje su u uskoj vezi sa generalnom porukom sajma: “Regionalna privredna saradnja kao preduslov bržeg ulaska zemalja Zapadnog Balkana u EU“, “Konkurentnošću do kvaliteta“. Elektroprivreda BiH je odražala panel na temu formiranja cijene električne energije, a održan je i panel o sajber sigurnosti. Druge večeri sajma organizovana je zabava veče za izlagače, a treće, na platou u Tešnju, održan je koncert Halida Bešlića, kao poklon gradu od Udruženja privrednika i opštine.
Glasnik: Fokus sajma bila je regionalna saradnja. Zašto je ova tema značajna za privrednike Tešnja i da li je, odnosno kako, po Vašem mišljenju, sajam doprinio boljoj regionalnoj saradnji? Gledano iz ugla privrednika, na koji je način moguće saradnju na Zapadnom Balkanu podići na viši nivo?
S. Brka: Činjenica je da smo do prije nesretnog rata živjeli i radili u jednom jasno definisanom ekonomskom prostoru. Ekonomske veze su značajno pokidane, vidimo i sami da je i CEFTA neefikasna. Nije uopšte sporno da li želimo integracije u EU. Nažalost, to su procesi koji su veoma spori i koji, iz samo nama znanih razloga, veoma dugo traju. Dok ti procesi istinski ne zažive, mi moramo nešto učiniti kada je u pitanju regionalna privredna saradnja. Muče nas isti problemi: loša politička klima, neefikasna javna administracija, carinske barijere, loš sistem obrazovanja, nizak nivo tehnološko tehničkog razvoja, intenzivan odlazak mladih u zemlje Zapadne Evrope, itd. Dakle, imamo iste, zajedničke probleme, pa prema tome moramo zajednički tražiti i rješenja. Što se tiče naše lokalne privrede, naše članice već uveliko razvijaju privrednju saradnju sa Crnom Gorom, Srbijom i Makedonijom (AS Grupacija, Hifa Oil, Artisan, Madi, Danijal S i dr.), no to nije dovoljno, pogotovo kada je u pitanju Crna Gora sa kojom želimo saradnju i u oblasti turizma, građevinarstva, metalske industrije, usluga transporta, veoma nam je interesantna luka Bar, te treba, zajedničkim snagama, rješiti pitanje saobraćajnice Foča –Nikšić, kao i niz drugih.
Glasnik: Zemlja partner ovogodišnjeg sajma bila je Sjeverna Makedonija. Otkrijte nam Vaše planove za 16. Međunarodni sajam privrede u Tešnju, za koji ste najavili značajniju ulogu Crne Gore?
S. Brka: Moram istaći zaista veliko zadovoljstvo kada je u pitanju angažman Republike Sjeverne Makedonije kao ovogodišnje zemlje partnera. Počevši od preliminarnih razgovora sa uvaženim premijerom dr.sc. Zoranom Zaevim, prof.dr.sc. Feridom Muhićem, članom Sobranja, pa sve do konkretnih razgovora i implementacije boravka delegacije Vlade republike Sjeverne Makedonije i njihovih izlagača tokom sajma. Kada su u pitanju naši planovi za 16. Međunarodni sajam privrede Tešanj 2020, uloga zemlje partnera je ponuđena Crnoj Gori. Naravno da postoje procedure kada je ova uloga u pitanju i mi se iskreno nadamo i istinski želimo da Vlada Crne Gore, odnosno nadležno ministarstvo, prepozna naše pozitivne i iskrene namjere, obostrane interese i prihvati ovu ponudu.
Glasnik: Kako ocjenjujete saradnju sa Biznis centra sa Privrednom komorom Crne Gore? Smatrate li da, osim sajma, postoje oblasti u kojima Komora i Vaše udruženje mogu zajednički djelovati, u interesu članica i boljih veza dvije države?
S. Brka: Naravno. Moram istaći da je ideja o saradnji Udruženja i Privredne komore Crne Gore, nastala kroz naše kolektivno članstvo u Privrednoj/Gospodarskoj komori Federacije BiH, te aktivnosti u okviru Jadransko-jonske inicijative. Nakon sastanka u Sarajevu sa Golubovićem, dvodnevnog boravka delegacije Privredne komore Crne Gore u Tešnju u aprilu, kada smo obišli dio naših privrednih potencijala, te nakon plodotvorih razgovora za vrijeme sajma, B2B susreta, ponovnih obilazaka većeg broja kompanija, mislim da će se naši kontakti intenzivno nastaviti. Preliminarno je dogovoren dolazak delegacije privrednika Tešnja u Crnu Goru za septembar ili oktobar ove godine, kada se nadam da ćemo otvoriti još pitanja interesantnih za obje strane. Naravno, mi nijesmo inicirali samo privrednu, nego i saradnju naše sa lokalnim zajednicama Bar, Žabljak, Danilovgrad. Očekujemo da će biti pokrenuta aktivnost na bratimljenju opština Tešanj i Bar.
Izvor: Glasnik Privredne komore Crne Gore
