Saudijski kralj Abdulah bin Abdulaziz el Saud umro je u 90. godini, javila je saudijska državna televizija.
Vjest o smrti saudijskog kralja usledila je nekoliko sedmica pošto je primljen u bolnicu zbog upale pluća.
Na svetskim berzama cena sirove nafte porasla je na 49,29 dolara po barelu.
Abdulah je postao kralj Saudijske Arabije 2005. godine.
Slovio je za reformatora koji se, povremeno, žestoko sukobljavao sa saudijskim verskim liderima. Za naslednika, izabrao je brata Salmana.
Saudijski kralj Abdulah biće sahranjen u neobeleženom grobu.
Otkad je 2005. godine stupio na presto, a praktično i deceniju pre toga, dok je bio regent, Abdulah je nastojao da moć svoje kraljevine kao značajnog proizvođača nafte upotrebi za preoblikovanje Bliskog istoka, navodi agencija AFP, prenosi Tanjug.
Njegov prioritet tokom vladanja bio je da se odupre uticaju rivalske države Iran, čije je stanovništvo većinski šiitsko, a zajedno sa drugim sunitskim monarsima sa Bliskog istoka se takođe protivio talasu prodemokratskih protesta koji su početkom ove decenije zahvatili taj region, smatrajući te ustanke pretnjom po stabilnost Bliskog istoka i po sopstvene tronove.
Kralj Abdulah je održavao istorijski bliske odnose sa zvaničnim Vašingtonom, ali je bilo i neslaganja, i to onda kada bi saudijski vladar pokušao da te odnose oblikuje prema interesima svoje kraljevine, navodi AP.
Abdulahu je smetalo što Bela kuća nije uspevala da postigne razrešenje izraelsko-palestinskog konflikta, a takođe je vršio pritisak na administraciju predsednika SAD Baraka Obame da zauzme oštriji stav prema Iranu i da odlučnije podrži sunitske pobunjenike u njihovom nastojanju da sa vlasti u Siriji svrgnu predsednika Bašara el Asada.
Abdulah je rođen u Rijadu 1924. godine kao jedan od više desetina sinova osnivača Saudijske Arabije, kralja Abdulaziza el Sauda. Imao je samo osnovno obrazovanje, a umesto učenja bio je više zainteresovan za jahanje konja i lov sa sokolovima.
Vaspitan je strogo, što pokazuje i podatak da je kao mladić proveo tri dana u zatvoru na nalog svog oca, koji ga je tako kaznio zato što nije ustupio svoju stolicu jednom posetiocu, protivno beduinskom gostoprimstvu.
Prestolonaslednikom je proglašen 1982. godine, kad je na presto došao njegov polubrat Fad. On je, međutim, 1995. godine doživeo moždani udar, pa je Abdulah kao regent praktično zaseo na tron. Zvanično je postao kralj 2005. godine.
Njegov cilj je bio da modernizuje kraljevinu, uključujući osposobljavanje radne snage i davanje većih prava ženama. Abdulah se snažno zalagao za obrazovanje, pa je u Saudijskoj Arabiji gradio univerzitete, a za studente van zemlje je povećavao stipendije.
Abdulah je prvi put u istoriji svoje zemlje omogućio ženama mesto u savetu Šura, telu koje savetuje kralja i vladu, a obećao je i da će žene ove godine moći da glasaju i kandiduju se na opštinskim izborima, što su jedini izbori koji se održavaju u toj zemlji.
Pored toga, Abdulah je 2009. imenovao prvu ženu zamenicu ministra i omogućio da žene rade kao advokati, a saudijske sportistkinje su takođe prvi put učestvovale na Olimpijskim igrama 2012. godine u Londonu.
Abdulaha je nadživelo više od 30 dece, koje je dobio u braku sa desetak žena.
(rts)
