Po narodnom vjerovanju sutra, 19. februara “udara”
prvo džemre.
Džemre je turska riječ i označava zračni talas ili zračnu
struju koja vodi ka postepenom popuštanju mraza i studeni u rano proljeće.
Džemre udari u toku hamsina tri puta, a hamsin je drugi
period zime u trajanju od 50 dana od 31. januara do 21. marta.
U skladu sa kazivanjima, kada “pukne” prvo džemre
vraća se život u prirodu, dolaze prvi pupoljci i niču visibabe i ljubičice.
– Džemre je toplina Sunca i njegovih talasa u zraku, u vodi
i zemlji. Kada taj topli talas dođe onda je stigao i prvi glasnik proljeća –
kazivanja su starih.
Tri su, kažu, džemreta.
Prvo “udari u havu” (hava – zrak na turskom,
op.pr.) 19. februara i tu već počinje otopljenje zraka, nema više velikih
minusa, pričaju naše nane i djedovi.
Sedam dana kasnije, 26. februara, džemre udara u vodu, koja
se ne može više smrznuti.
Posljednje, treće džemre, u zemlju “puca” 5.
marta. Tada, prema predajama, počinje otopljenje zemlje, na kojoj se od tada
može sjediti.
Nakon džemreta počinju babine huke koje, po legendi, traju
“od pola devete do pola desete” sedmice poslije Božića (10-17. mart).
Za vrijeme Babinih huka, u jednom danu se više puta izmijeni
sunce, kiša, snijeg, pa kiša i snijeg zajedno i tako po cijeli dan dok traju, a
sve je to praćeno jakim vjetrom. To je vrijeme kada se proljeće bori sa zimom.
U starim narodnim običajima se termin “goveđa
zima” odnosi na posljednje trzaje odlazeće zime i period kada po
posljednji put možemo iskusiti drastično niske temperature.
Nakon toga slijedi nam period ugodnih temperatura i sunčanog
vremena.
U takvimu Rijaseta Islamske zajednice u BiH, termin
“goveđa zima” se definira kao posljednji trzaji odlazeće zime.
