U posljednje vrijeme u Bosni i Hercegovini registrovan je veliki broj cyber incidenata motiviran postizanjem različitih ciljeva koji nisu legalni.
Uprava policije MUP-a ZDK, također je zabilježila slučajeve prijava raznih vidova kompjuterskog kriminala čiji motivi su najčešće ekonomskog i političkog karaktera ili je u pitanju proizvodnja i distribucija nedozvoljenih i štetnih sadržaja te povrede cyber privatnosti.
Žrtve cyber kriminala možemo postati svi, a kompjuterski kriminalitet usmjeren je protiv bezbjednosti informacionih sistema, u namjeri da se sebi ili drugom pribavi određena korist ili nanese šteta.
Najčešće žrtve ovog vida kriminala su prema dosadašnjoj praksi MUP-a ZDK, privredni subjekti, starije osobe, djeca i osobe bez informatičke pismenosti.
“U vremenskom periodu od 2020. godine do danas, Uprava policije MUP-a ZDK je dokumentovala 29 krivičnih djela iz oblasti krivičnih djela protiv sistema elektronske obrade podataka, a u vezi sa njihovim izvršenjem Kantonalnom tužilaštvu Zeničko-dobojskog kantona prijavljeno je 25 lica”,istakao je Elvedin Fišek, portparol Uprave policije MUP-a ZDK.
Fišek napominje da je Uprava policije MUP-a ZDK zabilježila i hakerske napade na mreže poslovnih subjekata kojim se zaključavaju određeni podaci. Kriminogena lica na taj način dolaze do određenih podataka zaključavši ih, nakon čega traže novac.
Preporuke Uprave policije MUP-a ZDK privrednim subjektima je stalna edukacija uposlenika, povremeno ili stalno angažovanje IT stručnjaka iz oblasti sigurnosti na intrenetu, redovno ažuriranje i korištenje licenciranog softwera te konstantno mijenjanje šiferi.
Ni građani nisu pošteđeni od ovih napada, te često postaju žrtve prevara. “Ovakve prevare uglavnom započinju na način da kriminogena lica putem telefona ili društvenih mreža kontaktiraju žrtve te se lažno predstavljaju kao službenici banke ili neke druge finansijske institucije da bi od žrtve dobili brojeve bankovnih kartica ili druge lične podatke koje nakon toga upotrijebe odnosno sa računa žrtve vrše neovlaštene transakcije putem interneta”, napominje Fišek.
Krivičnim zakonom FBiH regulisana je maksimalna kazna zatvora od 10 godina za počinjenje pojedinih krivičnih djela iz ove oblasti, kao i oduzimanje računarske opreme i podataka korištenih i prilagođenih zbog počinjenja krivičnog djela, piše Zenica Info.
